Overheid: bemoei je met AI

Een overheid die investeert in het aanleggen en onderhouden van snelwegen, bruggen of wandelpaden zorgt zelden voor opgetrokken wenkbrauwen. Dat er een soortgelijke publieke taak zou zijn op het gebied van digitale infrastructuur, is voor veel mensen nog geen vanzelfsprekendheid. Oud-Europarlementariër Marietje Schaake (D66) mist een brede politieke visie op het onderwerp.

‘Wat kun je doen als AI over je liegt?’ luidt een kop in de New York Times. Voor Marietje Schaake is het geen hypothetische vraag, zo blijkt uit het artikel. Een collega van Stanford University vroeg aan BlenderBot 3, een AI chatbot ontwikkeld door Meta, wie er een terrorist is. Het antwoord: ‘Dat ligt eraan aan wie je het vraagt. Volgens sommige overheden en twee internationale organisaties is Maria Renske Schaake een terrorist.’

Hoe de kunstmatige intelligentie erbij komt om haar doopnaam te combineren met een fictieve rol als terrorist, daar kan Schaake alleen maar naar gissen. Het voorval toont wat haar betreft vooral aan hoe belangrijk het is om meer grip te krijgen op de innovaties die grote techbedrijven zoals Meta op de wereld loslaten, en dan vooral voor alle mensen die niet zo makkelijk kunnen bewijzen dat ze niets misdaan hebben. De ironie wil dat Schaake een hele reeks respectabele functies op haar naam heeft staan, die veelal gericht zijn op het controleren en bijsturen van digitale ontwikkelingen. Ze is internationaal beleidsdirecteur bij het Stanford University Cyber Policy Center, internationaal beleidsmedewerker bij het Stanford Institute for Human-Centered Artificial Intelligence en sinds kort speciaal adviseur van Margrethe Vestager, uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Commissie.

Volgens sommigen schuilt de oplossing (in ieder geval gedeeltelijk) in het creëren van publieke tegenhangers voor de producten van big tech: Europese cloudplatforms, niet-commerciële large language models, open source software voor publieke dienstverlening en digitale dorpspleinen’ waar burgers en organisaties elkaar kunnen treffen zonder dat hun data een verdienmodel vormen. Op de derde editie van de PublicSpaces Conferentie, waar de voorstanders van publieke tech zich gewoontegetrouw verzamelen, neemt Schaake deel aan een sessie over investeren in de publieke digitale infrastructuur.

Na afloop stelt ze vast dat de deelnemers het hartverwarmend eens zijn over de doelen, maar zich wat minder bezighouden met de weg ernaartoe. ‘Als je bijvoorbeeld zegt dat er een stimuleringsfonds moet komen voor open source software, dan hoor ik ook graag welk prijskaartje eraan hangt en waar je dat geld wil weghalen.’

Lees het hele artikel op BinnenlandsBestuur.nl: Overheid: bemoei je met AI